Skip to main content

ព្រែកជីក៖ គុណសម្បត្តិ និង គុណវិបត្តិ

ខាងក្រោមនេះ ជា​ការសិក្សា​លើ គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការសាងសង់​ព្រែកជីក។​ វា​ជាការសិក្សា​​អំពី គម្រោងសាងសង់ព្រែកជីក​ទូទៅ និងមិនសំដៅ​តែលើ គម្រោងសាងសង់ ព្រែកជីក​ហ្វូណន​តេជោ​ទេ។

គុណសម្បត្តិ៖

ការដឹកជញ្ជូន និងការតភ្ជាប់តំបន់៖ ព្រែក ឬ​ប្រឡាយអាចពង្រឹងបណ្តាញដឹកជញ្ជូន ធ្វើឱ្យមានចលនាទំនិញ និង​ការធ្វើដំណើរ (មនុស្ស) ដែលអាចមានសក្តានុពល​ធ្វើឱ្យពាណិជ្ជកម្ម និងការតភ្ជាប់រវាងតំបន់/ស្រុកខេត្ត កាន់តែល្អប្រសើរ។

អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច៖ ព្រែកជីកអាចជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច បង្កើតឱកាសការងារ និងទាក់ទាញការវិនិយោគ ជាពិសេស វាជួយសម្រួលដល់ពាណិជ្ជកម្ម និងការដឹកជញ្ជូន។

ការគ្រប់គ្រងទឹក៖ ព្រែកជីក​អាចត្រូវបានប្រើក្នុងគោលគោលបំណងគ្រប់គ្រងទឹក ដូចជាការគ្រប់គ្រងទឹកជំនន់ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត និងការផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម ឬឧស្សាហកម្ម។

វិស័យទេសចរណ៍ និងការកម្សាន្ត៖ ប្រិសនបើ ព្រែកជីក ត្រូវបានរៀបរចនាបានល្អ វា​អាចក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ និងផ្តល់ឱកាសកម្សាន្តដូចជា ការជិះទូក នេសាទ និងសកម្មភាពកម្សាន្ត​តាម​មាត់ទឹក​។

គុណវិបត្តិ ឬបញ្ហាត្រូវដោះស្រាយ៖

ផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន៖ ការសាងសង់ប្រឡាយអាចមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់បរិស្ថាន រួមទាំងការបំផ្លិចបំផ្លាញទីជម្រកមនុស្ស សត្វ​ ការរំខានដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងអាច​ធ្វើឱ្យមាន​ការបំពុលបរិស្ថាន​ទឹក។

ខ្ទង់​ចំណាយ និងលទ្ធភាពហិរញ្ញវត្ថុ៖ គម្រោង​ព្រែកជីកធំៗ អាចមានតម្លៃថ្លៃខ្លាំងលើការសាងសង់ និងលើការ​ថែទាំ ដែលទាមទារឱ្យមាន​ធនធានហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងច្រើន។ អត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ប្រហែលជាមិនចេះតែ ទទួលបាន​លើសពីចំណាយនោះទេ។

ការផ្លាស់ទីលំនៅ និងផលប៉ះពាល់សង្គម៖ គម្រោងព្រែកជីក អាចបណ្តាលឱ្យមានការផ្លាស់ទីលំនៅ​សហគមន៍ និងការរំខានដល់ជីវភាពរស់នៅ ប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជន និង​រចនាសម្ព័ន្ធសង្គម​។

ការថែទាំ និងនិរន្តរភាព៖ ព្រែកត្រូវការការថែទាំបន្ត​ជាប្រចាំ ដើម្បីឱ្យដំណើរការ​ជាប់​លាប់ ហើយប្រសិនបើ ការថែទាំត្រឹមត្រូវ មិនត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ទេ​ យូរៗ​ទៅ​វាអាចនឹងកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន ដែលនាំឱ្យបាត់បង់ប្រសិទ្ធភាព ឬកើតមាន​បញ្ហាបរិស្ថាន​។

សូមស្វាគមន៍ មតិផ្សេងៗ ពីលោក លោកស្រី ប្រិយមិត្ត​លើបណ្ដាញ​ទំនាក់ទំនង​និងផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មានសង្កម។ 

Comments

Popular posts from this blog

សាមគ្គី និង​ សាមគ្គីធម៌

ធម្មទេសនា ថ្ងៃទី២៣-៨-៦៦ របស់ភិក្ខុ យឹម-សំអឿន វត្តលង្កា ភ្នំពេញ, ការផ្សាយរបស់វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ឆ្នាំ១៩៦៦ សាមគ្គីកថា នមោ តស្ស ភគវតា អរហតោ សម្មា សម្ពុទ្ធស្ស ។ សូម​នមស្ការ ចំពោះ​ព្រះភគវន្តមុនី អរហំសម្មាសម្ពុទ្ធ ព្រះ​អង្គ​នោះ (ព្រម​ទាំង​ព្រះ​ធម៌ និង​ព្រះ​អរិយសង្ឃ ដោយ​សេចក្ដី​គោរព)។ ​វេលា​នេះ អាត្មាភាព​សូម​ដក​ស្រង់​យក​ពុទ្ធភាសិតថា៖ “សុខា សង្ឃស្ស សាមគ្គី“ ប្រែថា ” សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នារវាង​ពួក​ក្រុម​នាំ​ឱ្យកើត​សន្តិ​សុខ​(ក្នុង​លោក​)“ ​ដែល​មាន​សម្ដែង​ជា​ធម្មាធិដ្ឋានក្នុង ឱវាទ​ប្បាតមោក្ខ” ជា​ធម្មស្ស​វនា​ការ ដូច​តទៅ​នេះ៖ សាមគ្គីមាន៣យ៉ាងគឺ៖ ​១. កាយសាមគ្គី = សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ដោយ​កាយ គឺ​កិច្ច​ដែល​កើត​ឡើង​ក្នុង​ពួក​របស់​ខ្លួន ត្រូវ​តែ​ជួយ​ខ្នះ​ខ្នែង​ដោយ​កម្លាំង​កាយ​អប​ស្ទប​ព្រួត​គ្នា​ធ្វើ ដើម្បី​ញ៉ាំង​កិច្ច​ការ​នោះឱ្យឆាប់​សម្រេច​ដូច​បំណង​។ ម្យ៉ាង​ទៀត ​ការ​ប្រព្រឹត្តិ​ខ្លួន​ឱ្យ​​មាន​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ដោយ​កាយ​ដែល​មាន​របៀប​រៀបរយ​ដូច​គ្នា ហៅថា “កាយសាមគ្គី” ។ ២. វចីសាមគ្គី = សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ដោយ​ពាក្យ​សំដី គឺ​ហេតុ​ការណ៍​ រឿង​រ៉ាវ ឬ កម្ម​វិធ

ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ (Citizen Knowledge)

ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ គឺជាចំណេះដឹងដែលពលរដ្ឋត្រូវមាន ពាក់ព័ន្ធនឹង សិទ្ធិ ការទទួលខុសត្រូវ និងប្រព័ន្ធនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ ជាផ្នែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រទេសដែលអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រោះចំណេះដឹងនេះ នាំឱ្យពលរដ្ឋអាចសម្រេចចិត្តច្បាស់លាស់ប្រកបដោយបញ្ញា ឱ្យមានរដ្ឋាភិបាលដែលខ្លួនចង់បាន និងចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យនៅក្នុងដំណើរការនយោបាយ។ មានប្រភពផ្សេងៗជាច្រើនដែលអាចលើកកម្ពស់ ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ។ ប្រភពទាំងនេះមានដូចជា (១) ការអប់រំផ្លូវការ (២) ការរៀនក្រៅផ្លូវការ និង (៣) បទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ ការអប់រំផ្លូវការអាចមានដូចជា ថ្នាក់ពលរដ្ឋ ថ្នាក់ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងថ្នាក់ព្រឹត្តិការណ៍បច្ចុប្បន្ន នៅតាមសាលា។ ការរៀនក្រៅផ្លូវការអាចមានដូចជា ការអានអត្ថបទព័ត៌មាន ការមើលវេទិកាពិភាក្សានយោបាយ និងការជជែកជាមួយមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារ អំពីនយោបាយ។ បទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនអាចមានដូចជា ការចូលរួមក្នុង ការបោះឆ្នោត ការតវ៉ាផ្សេងៗ និងចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្តក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនានយោបាយ។ ចំណេះដឹងរបស់​ពលរដ្ឋ មានសារៈសំខាន់ដោយសារហេតុផលមួយចំនួន ដែលណេះដឹងទាំងនេះ នាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ៖ ចេះសម្រេចចិត្តច្បាស់លាស់ថា ត្រូវបោះឆ្នោតឱ្យអ

ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​នយោបាយ

តាម​ទស្សនៈ​ព្រះពុទ្ធសាសនា នយោបាយ​គួរ​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ដោយ​ គោលការណ៍ ​មេត្តា បញ្ញា/ប្រាជ្ញា និង​អហិង្សា ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកនៃសត្វលោក និង លើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងសុភមង្គលរបស់បុគ្គលគ្រប់រូបជាសង្គមតែមួយ ។ នៅក្នុងបរិបទនយោបាយ មានន័យថា ការផ្តោតទៅលើការបង្កើត សង្គមមួយប្រកបដោយ យុត្តិធម៌ និងសមធម៌ ដែលលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់របស់សង្គម​ ។ ការ​អប់រំ ឬ​ប្រៀនប្រដៅរបស់​​​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ជំរុញឱ្យអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌ និង​ផ្តល់​អាទិភាព​​ដល់​​សុខុមាល​​ភាព​​របស់​​ប្រជាជន​​ជាង​​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ឬអំណាច។ ​អ្នកដឹកនាំ​ត្រូវតែមាន​​គុណសម្បត្ដិ ដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ សុចរិតភាព និងភាពមិនអាត្មានិយម។ គោលការណ៍ សមធម៌ យុត្តិធម៍ និងសមភាព​ គឺ​ជា​​ស្នូល​នៃ​ការយល់ដឹង​អំពី​​ទស្សនៈ​នយោបាយរបស់​ពុទ្ធសាសនា។ លើសពីនេះទៅទៀត ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់បុគ្គលគ្រប់រូប​ក្នុងដំណើរការនយោបាយ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសកម្មភាពដោយសម្បជញ្ញៈ និងសីលធម៌។ មាន​ន័យ​ថា បុគ្គល​ត្រូវ​តែ​ចូល​រួម​ក្នុង​នយោបាយ​ដោយ​មាន​សតិសម្បជញ្ញៈ មាន​ការ​យល់​ដឹង និង​ការ​តាំង​ចិត្ត​ចំពោ