Skip to main content

Posts

Showing posts from January, 2024

ធាតុសំខាន់ៗនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ

លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាទស្សនៈយ៉ាងស្មុគស្មាញដែលមានការបកស្រាយ ពន្យល់ផ្សេងៗគ្នា ប៉ុន្តែមានធាតុបីសំខាន់ៗ ដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាទូទៅថា ជាធាតុសំខាន់៖ គុណតម្លៃគ្រឹះ សិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាព៖ ការគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស ដូចជា សេរីភាពក្នុងការនិយាយ ការជួបជុំ សាសនា និងសារព័ត៌មាន មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការចូលរួម និងការបញ្ចេញមតិតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ សមភាព ឬភាពស្មើមុខគ្នាចំពោះមុខច្បាប់៖ ការប្រព្រឹត្តចំពោះ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវស្មើភាពគ្នា តាមផ្លូវច្បាប់ ដោយមិនគិតពីកត្តាណាមួយ ដូចជា ពូជសាសន៍ សាសនា ភេទ ឬស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមជាដើម។ ការគ្រប់គ្រងដោយការយល់ព្រម៖ ភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋាភិបាលកើតចេញពីការយល់ព្រមពី ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលតាមធម្មតា គឺតាមរយៈនៃការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។ រចនាសម្ព័ន្ធ និងដំណើរការនយោបាយ៖ នីតិរដ្ឋ ឬការដឹកនាំប្រទេសដោយច្បាប់៖ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប រួមទាំងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់ដូចគ្នា ហើយគ្មាននរណាម្នាក់នៅពីលើច្បាប់ ឬអាចយកច្បាប់មកជាន់ឈ្លីនោះទេ។ ការបែងចែកអំណាច និងជញ្ជីងអំណាច (ការត្រួតពិនិត្យ និងតុល្យភាព)៖ អំណាចត្រូវចែកដាច់ពីគ្នា រវាងស្ថាប័នរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ អំណាច