Skip to main content

៦គួរធ្វើ ៦មិនគួរធ្វើ របស់អ្នកនយោបាយ

ខាងក្រោមនេះ ជាសេចក្ដីណែនាំទូទៅសម្រាប់អ្នកនយោបាយ នៅកម្ពុជា ដែលគួរធ្វើ និងមិនគួរធ្វើ។

៦ធ្វើ៖

១. ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ៖ ប្រកាន់យកតម្លៃនៃសេរីភាព សមភាព និងយុត្តិធម៌ ហើយធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការពង្រឹងស្ថាប័ន និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។

២. បម្រើប្រជាជន៖ ផ្តល់អាទិភាពដល់សុខុមាលភាព និងផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការកែលម្អជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ​ តាមរយៈគោលនយោបាយ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពរបស់ពួកគេ។

៣. មានតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព៖ អនុវត្តតម្លាភាពក្នុងការសម្រេចចិត្ត ទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណជនដោយស្មោះត្រង់ និងទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាពរបស់អ្នក។

៤. ជំរុញបរិយាបន្នកម្ម៖ ចាប់យកភាពចម្រុះ និងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតសង្គមបរិយាបន្ន ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាមានឱកាស និងតំណាងស្មើៗគ្នា។

៥. អនុវត្តគោលការណ៍ដឹកនាំប្រកបដោយសីលធម៌៖ ដឹកនាំ​ដោយ​ធ្វើជាគំរូ សុចរិត​ភាព ភាពស្មោះត្រង់ និងអាកប្បកិរិយាប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ក្នុងគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃ​ជាអ្នកនយោបាយ។

៦. សហការ និងបង្កើតភាពស្រុះស្រួលគ្នា៖ ជំរុញការសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគណបក្សនយោបាយ ភាគីពាក់ព័ន្ធ និងប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀត ដើម្បីស្វែងរកមូលដ្ឋានរួម និងធ្វើការសម្រេចចិត្ត​ដោយមានព័ត៌មាន​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។

៦មិន៖

១. មិន ចូលរួម​​​អំពើពុករលួយ ឬប្រព្រឹត្ត​ខុស​សីលធម៌៖ ជៀសវាងការប្រព្រឹត្ត​អំពើពុករលួយ ការស៊ីសំណូក ឬការប្រើប្រាស់អំណាចខុសដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ គោរព​ និងរក្សា​ស្តង់​ដារ​សីលធម៌ខ្ពស់ក្នុងនាម​ជា​អ្នកនយោបាយ។

២. មិន លើកទឹកចិត្តឱ្យមានការបែងចែកបក្សពួក​ និង​បែកបាក់សាមគ្គី៖ ជៀសវាងការជំរុញឱ្យមានការបែងចែក ប្រកាន់​ រើសអើងគ្នា ក្នុងចំណោមក្រុមផ្សេងៗគ្នា​នៃ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅក្នុងសង្គម។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ចូរ​ខិតខំ​លើក​កម្ពស់​ការ​រួបរួម សាមគ្គី​ជាធ្លុងតែមួយ និង​ការ​យោគយល់​គ្នា​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងអស់។

៣. មិន ធ្វេសប្រហែស​ក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស៖ គោរព និងការពារសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានរបស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប ដោយមិនមានការរើសអើង។

៤. មិន បំពានអំណាច ឬបង្រ្កាបអ្នកប្រឆាំង៖ ជៀសវាងការប្រើមុខតំណែង​ជាអ្នក​មានអំណាច ដើម្បីគាបសង្កត់សំឡេង មតិ​ដែលមិនពេញចិត្ត ឬដើម្បី​រំលោភសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។

៥. មិន ធ្វើការសន្យាមិនពិត៖ ត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់ និងប្រាកដនិយមក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយសាធារណជន ជៀសវាងការសន្យាមិនពិត ឬការនិយាយបំភាន់ ឬនិយាយបោកប្រាស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​។

៦. មិន​ ធ្វេសប្រហែស​ចំពោះ​តម្រូវការ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ៖ រក្សា​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែលមានកង្វល់ និងបំណងប្រាថ្នា​ ហើយខិតខំ​​ធ្វើការ ដើម្បីឈានទៅរក​ការ​ដោះស្រាយ​តម្រូវការ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​។

Comments

Popular posts from this blog

សាមគ្គី និង​ សាមគ្គីធម៌

ធម្មទេសនា ថ្ងៃទី២៣-៨-៦៦ របស់ភិក្ខុ យឹម-សំអឿន វត្តលង្កា ភ្នំពេញ, ការផ្សាយរបស់វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ឆ្នាំ១៩៦៦ សាមគ្គីកថា នមោ តស្ស ភគវតា អរហតោ សម្មា សម្ពុទ្ធស្ស ។ សូម​នមស្ការ ចំពោះ​ព្រះភគវន្តមុនី អរហំសម្មាសម្ពុទ្ធ ព្រះ​អង្គ​នោះ (ព្រម​ទាំង​ព្រះ​ធម៌ និង​ព្រះ​អរិយសង្ឃ ដោយ​សេចក្ដី​គោរព)។ ​វេលា​នេះ អាត្មាភាព​សូម​ដក​ស្រង់​យក​ពុទ្ធភាសិតថា៖ “សុខា សង្ឃស្ស សាមគ្គី“ ប្រែថា ” សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នារវាង​ពួក​ក្រុម​នាំ​ឱ្យកើត​សន្តិ​សុខ​(ក្នុង​លោក​)“ ​ដែល​មាន​សម្ដែង​ជា​ធម្មាធិដ្ឋានក្នុង ឱវាទ​ប្បាតមោក្ខ” ជា​ធម្មស្ស​វនា​ការ ដូច​តទៅ​នេះ៖ សាមគ្គីមាន៣យ៉ាងគឺ៖ ​១. កាយសាមគ្គី = សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ដោយ​កាយ គឺ​កិច្ច​ដែល​កើត​ឡើង​ក្នុង​ពួក​របស់​ខ្លួន ត្រូវ​តែ​ជួយ​ខ្នះ​ខ្នែង​ដោយ​កម្លាំង​កាយ​អប​ស្ទប​ព្រួត​គ្នា​ធ្វើ ដើម្បី​ញ៉ាំង​កិច្ច​ការ​នោះឱ្យឆាប់​សម្រេច​ដូច​បំណង​។ ម្យ៉ាង​ទៀត ​ការ​ប្រព្រឹត្តិ​ខ្លួន​ឱ្យ​​មាន​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ដោយ​កាយ​ដែល​មាន​របៀប​រៀបរយ​ដូច​គ្នា ហៅថា “កាយសាមគ្គី” ។ ២. វចីសាមគ្គី = សេចក្ដី​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ដោយ​ពាក្យ​សំដី គឺ​ហេតុ​ការណ៍​ រឿង​រ៉ាវ ឬ កម្ម​វិធ

ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ (Citizen Knowledge)

ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ គឺជាចំណេះដឹងដែលពលរដ្ឋត្រូវមាន ពាក់ព័ន្ធនឹង សិទ្ធិ ការទទួលខុសត្រូវ និងប្រព័ន្ធនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ ជាផ្នែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រទេសដែលអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រោះចំណេះដឹងនេះ នាំឱ្យពលរដ្ឋអាចសម្រេចចិត្តច្បាស់លាស់ប្រកបដោយបញ្ញា ឱ្យមានរដ្ឋាភិបាលដែលខ្លួនចង់បាន និងចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យនៅក្នុងដំណើរការនយោបាយ។ មានប្រភពផ្សេងៗជាច្រើនដែលអាចលើកកម្ពស់ ចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ។ ប្រភពទាំងនេះមានដូចជា (១) ការអប់រំផ្លូវការ (២) ការរៀនក្រៅផ្លូវការ និង (៣) បទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ ការអប់រំផ្លូវការអាចមានដូចជា ថ្នាក់ពលរដ្ឋ ថ្នាក់ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងថ្នាក់ព្រឹត្តិការណ៍បច្ចុប្បន្ន នៅតាមសាលា។ ការរៀនក្រៅផ្លូវការអាចមានដូចជា ការអានអត្ថបទព័ត៌មាន ការមើលវេទិកាពិភាក្សានយោបាយ និងការជជែកជាមួយមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារ អំពីនយោបាយ។ បទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនអាចមានដូចជា ការចូលរួមក្នុង ការបោះឆ្នោត ការតវ៉ាផ្សេងៗ និងចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្តក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនានយោបាយ។ ចំណេះដឹងរបស់​ពលរដ្ឋ មានសារៈសំខាន់ដោយសារហេតុផលមួយចំនួន ដែលណេះដឹងទាំងនេះ នាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ៖ ចេះសម្រេចចិត្តច្បាស់លាស់ថា ត្រូវបោះឆ្នោតឱ្យអ

ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​នយោបាយ

តាម​ទស្សនៈ​ព្រះពុទ្ធសាសនា នយោបាយ​គួរ​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ដោយ​ គោលការណ៍ ​មេត្តា បញ្ញា/ប្រាជ្ញា និង​អហិង្សា ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកនៃសត្វលោក និង លើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងសុភមង្គលរបស់បុគ្គលគ្រប់រូបជាសង្គមតែមួយ ។ នៅក្នុងបរិបទនយោបាយ មានន័យថា ការផ្តោតទៅលើការបង្កើត សង្គមមួយប្រកបដោយ យុត្តិធម៌ និងសមធម៌ ដែលលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់របស់សង្គម​ ។ ការ​អប់រំ ឬ​ប្រៀនប្រដៅរបស់​​​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ជំរុញឱ្យអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌ និង​ផ្តល់​អាទិភាព​​ដល់​​សុខុមាល​​ភាព​​របស់​​ប្រជាជន​​ជាង​​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ឬអំណាច។ ​អ្នកដឹកនាំ​ត្រូវតែមាន​​គុណសម្បត្ដិ ដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ សុចរិតភាព និងភាពមិនអាត្មានិយម។ គោលការណ៍ សមធម៌ យុត្តិធម៍ និងសមភាព​ គឺ​ជា​​ស្នូល​នៃ​ការយល់ដឹង​អំពី​​ទស្សនៈ​នយោបាយរបស់​ពុទ្ធសាសនា។ លើសពីនេះទៅទៀត ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់បុគ្គលគ្រប់រូប​ក្នុងដំណើរការនយោបាយ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសកម្មភាពដោយសម្បជញ្ញៈ និងសីលធម៌។ មាន​ន័យ​ថា បុគ្គល​ត្រូវ​តែ​ចូល​រួម​ក្នុង​នយោបាយ​ដោយ​មាន​សតិសម្បជញ្ញៈ មាន​ការ​យល់​ដឹង និង​ការ​តាំង​ចិត្ត​ចំពោ