Skip to main content

អ្វី​ជា អំពើពុករលួយ?

អំពើពុករលួយ៖ តើមានភាពខុសគ្នាដូចម្ដេចមុន និងក្រោយ ​អានសេចក្ដីពន្យល់​អំពីនិយមន័យ​នៃអំពើ​ពុករលួយ

អំពើពុករលួយ សំដៅលើអាកប្បកិរិយាមិនស្មោះត្រង់ ឬគ្មានសីលធម៌របស់បុគ្គលនៅក្នុងមុខតំណែងមានសិទ្ធិអំណាច ឬ​មានអាជ្ញា (អាជ្ញាធរ)។ នៅក្នុងបរិបទនៃប្រទេសកម្ពុជា អំពើពុករលួយមានន័យថា មនុស្ស​មួយចំនួនដែល​កំពុងកាន់តំណែងមានឥទ្ធិពល ​ដូចជា​មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ជាដើម​ អាចបំពានអំណាចដើម្បីយកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ជាជាងបម្រើផលប្រយោជន៍​ល្អ​បំផុត ដើម្បីប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន។

អំពើពុករលួយអាចមានទម្រង់ផ្សេងៗគ្នា ដូចជា ការស៊ីសំណូក ការកេងបន្លំ បក្ខពួកនិយម និងការអនុគ្រោះនិយម។ ជាឧទាហរណ៍ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលពុករលួយអាច​ទារ ឬទទួលយកប្រាក់ ឬអំណោយជាថ្នូរនឹងការផ្តល់សេវាជាក់លាក់ ឬផ្តល់ការអនុគ្រោះពិសេស​អ្វីមួយ។ នេះអាចរារាំងដល់ការប្រព្រឹត្តទៅដោយយុត្តិធម៌ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៃស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល បំផ្លាញទំនុកចិត្តសាធារណៈ និងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ការអភិវឌ្ឍ និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេសទាំងមូល។

នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូច​ប្រទេសជាច្រើនទៀតដែរ អំពើពុករលួយអាចប៉ះពាល់ដល់វិស័យផ្សេងៗ រួមមាន នយោបាយ អាជីវកម្ម ការអនុវត្តច្បាប់ និងសេវាសាធារណៈ។ វាអាចនាំឱ្យមានកង្វះតម្លាភាព ការបែងចែកធនធានមិនស្មើគ្នា និងរារាំងដល់វឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច។

កន្លងមក តែ...? កិច្ច​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល និង​សង្គម​ស៊ីវិល​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ និង​លើក​កម្ពស់​អភិបាលកិច្ច​ល្អ។ ទាំងនេះរួមមានការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ការបង្កើតស្ថាប័នត្រួតពិនិត្យឯករាជ្យ និងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ដ៏អាក្រក់នៃអំពើពុករលួយ។ គោល​ដៅ​គឺ​ដើម្បី​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ប្រព័ន្ធ​តម្លាភាព​ និង​គណនេយ្យ​ភាព​កាន់​តែ​ច្រើន​ដែល​ផ្តល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ទាំង​អស់។ 

Comments

Popular posts from this blog

ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​នយោបាយ

តាម​ទស្សនៈ​ព្រះពុទ្ធសាសនា នយោបាយ​គួរ​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ដោយ​ គោលការណ៍ ​មេត្តា បញ្ញា/ប្រាជ្ញា និង​អហិង្សា ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកនៃសត្វលោក និង លើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងសុភមង្គលរបស់បុគ្គលគ្រប់រូបជាសង្គមតែមួយ ។ នៅក្នុងបរិបទនយោបាយ មានន័យថា ការផ្តោតទៅលើការបង្កើត សង្គមមួយប្រកបដោយ យុត្តិធម៌ និងសមធម៌ ដែលលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់របស់សង្គម​ ។ ការ​អប់រំ ឬ​ប្រៀនប្រដៅរបស់​​​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ជំរុញឱ្យអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌ និង​ផ្តល់​អាទិភាព​​ដល់​​សុខុមាល​​ភាព​​របស់​​ប្រជាជន​​ជាង​​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ឬអំណាច។ ​អ្នកដឹកនាំ​ត្រូវតែមាន​​គុណសម្បត្ដិ ដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ សុចរិតភាព និងភាពមិនអាត្មានិយម។ គោលការណ៍ សមធម៌ យុត្តិធម៍ និងសមភាព​ គឺ​ជា​​ស្នូល​នៃ​ការយល់ដឹង​អំពី​​ទស្សនៈ​នយោបាយរបស់​ពុទ្ធសាសនា។ លើសពីនេះទៅទៀត ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់បុគ្គលគ្រប់រូប​ក្នុងដំណើរការនយោបាយ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសកម្មភាពដោយសម្បជញ្ញៈ និងសីលធម៌។ មាន​ន័យ​ថា បុគ្គល​ត្រូវ​តែ​ចូល​រួម​ក្នុង​នយោបាយ​ដោយ​មាន​សតិសម្បជញ្ញៈ មាន​ការ​យល់​ដឹង និង​ការ​តាំង​ចិត្ត​ចំពោ...

ផល​វិបាកធ្ងន់ធ្ងរ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ

អំពើ​ពុក​រលួយ​ដែលមានស្ទើរគ្រប់​ទីកន្លែង ពីលើដល់ក្រោម ធ្វើឱ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ​ចំពោះសង្គម។ ខាងក្រោមនេះ​ជា​ផលវិបាកធំៗ ដែលកើតមាន​ជាទូទៅ៖​ ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច៖ ការវិនិយោគបរទេស និងក្នុងស្រុកថយចុះ ដោយសារខ្វះទំនុកចិត្ត និងស្ថិរភាព ការបែងចែកធនធានសាធារណៈ និងមូលនិធិមិនចំទិសដៅសម្រាប់​សេវាសាធារណៈសំខាន់ៗ ថ្លៃដើមនៃការធ្វើអាជីវកម្មកើនឡើងដោយសារអំពើស៊ីសំណូក សូកប៉ាន់ និងបែបបទ​មិនល្អ ការខ្ទប់​សេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ ឥទ្ធិពលនយោបាយ៖ ធ្វើឱ្យបាត់ទំនុក​ចិត្ត​សាធារណៈ​លើ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋាភិបាល និង​នីតិរដ្ឋ ធ្វើឱ្យ​ចុះខ្សោយនៃបទដ្ឋានប្រជាធិបតេយ្យ និងគណនេយ្យភាព ធ្វើឱ្យមាន​ការប្រមូលផ្តុំអំណាចនៅក្នុងដៃរបស់ក្រុមសម្ពន្ធជនពុករលួយ ​រាំងខ្ទប់​​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នយោបាយ ជាពិសេស​បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និង​សង្គម​ស៊ីវិល ផលប៉ះពាល់សង្គម៖ ធ្វើឱ្យមានវិសមភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នៅពេលដែលមន្ត្រីពុករលួយប្រើ ឬបង្វែរធនធានសាធារណៈខុសទិសដៅ ថយចុះលទ្ធភាពទទួលបានសេវាសាធារណៈប្រកបដោយគុណភាព ដូចជា ការថែទាំសុខភាព និងការអប់រំ បំផ្លិច​បំផ្លាញគុណធម៌ការងារ​ និងឱកាសការងារស្មើគ្នា បំបែកភាពល្អូកល្អើន ស្អិតរមួត និងសាមគ្គីភាព​ក្នុងសង្គម និងការចូលរួមការងារសង្គម​រប...

គោលដៅ​ទី១៦៖ សន្តិភាព យុត្តិធម៌​និងស្ថាប័នរឹងមាំ

លើកកម្ពស់សង្គមដែលមានសន្តិភាព និងប្រកបដោយបរិយាបន្ន ដើម្បីការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ផ្តល់​​នូវការទទួលបានយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រជាជនគ្រប់រូប និងកសាងស្ថាប័នដែលមានប្រសិទ្ធភាព គណនេយ្យភាព និងបរិយាប័ន្ននៅគ្រប់កម្រិត។ គោលដៅទី១៦ គឺអំពីការលើកកម្ពស់សង្គមប្រកបដោយសន្តិភាព និងបរិយាបន្ន ការផ្តល់សិទ្ធិទទួលបានយុត្តិធម៌សម្រាប់ទាំងអស់គ្នា និងការកសាងស្ថាប័នប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព គណនេយ្យភាព និងបរិយាបន្ននៅគ្រប់កម្រិតទាំងអស់។ ប្រជាជន នៅគ្រប់ទីកន្លែង រស់នៅដោយគ្មានការភ័យខ្លាចនូវអំពើហិង្សាគ្រប់ទម្រង់ និងមានសុវត្ថិភាពគ្រប់ពេលក្នុង​ជីវិតរបស់ពួកគាត់ មិនថា ជាតិសាសន៍ ជំនឿ ឬនិន្នាការផ្លូវភេទរបស់ពួកគេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជម្លោះហិង្សាដែលកំពុងកើតមាន​ជា​បន្ត និងថ្មីៗ នៅជុំវិញពិភពលោកកំពុងធ្វើដំណើរប្រាសចាកមាគ៌ាសកលលោកឆ្ពោះ​ទៅកាន់សន្តិភាព និងប្រាសចាក​ពី​ការ​សម្រេចជោគជ័យ​នូវគោលដៅទី១៦នេះ​។ ជាការគួរឱ្យព្រួយបារម្ភណាស់ ដែលនៅឆ្នាំ២០២២ យើងបានឃើញជាក់ស្ដែង​នូវមរណភាព​ជនស៊ីវិលទាក់ទងនឹងជម្លោះ កើនឡើងច្រើនជាង​​៥០ភាគរយ ដែលនេះ​ជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីប្រទេសនានា​បាន​អនុម័តរបៀបវារៈ​សម្រាប់សម្រេចគោលដៅនៅឆ្នាំ​២០៣០ - ដែលមរណភាពនេះ ភាគច្រើនដោយ​សារតែសង្គ្រា...