Skip to main content

ឆ្នាំងបាយរបស់គ្រូបោក គឺមនុស្សឆោត

មន្ត​អាគម​​គាថា ​យ័ន្ត​​កថា កើត​ឡើង​​អំពី​​ការ​​មិន​ដឹង​​នូវ​​សច្ច​ភាព​​នៃ​​ជីវិត​។ ​រឿង​​ទាំង​អស់​​នេះ ​បើ​​ទោះ ​ជា​​​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព ​ក៏​​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​​ទ្រង់​​ហាម​​ភិក្ខុ​សង្ឃ​​មិន​​ឱ្យ​​ធ្វើ​​ដែរ​ គឺ​​ហាម​​ទាំង​​ធ្វើ​ឱ្យ​​គេ​ ហាម​​ទាំង​​ធ្វើ​​ប្រើ​​ខ្លួន​ឯង​ ព្រោះ​​ជា​​វិជ្ជា​​មួយ​​ដែល​​បិទ​បាំង​​នូវ​​ចំ​ណេះ​ដឹង​​ក្នុង​​រឿង​​ជី​វិត​ ជា​​វិជ្ជា​​នាំ​ឱ្យ​​មនុស្ស​​ជឿ​​ខុស​ ព្រះ​អង្គ​​ទ្រង់​​ហៅ​ថា ​តិរច្ឆាន​​វិជ្ជា ​​(វិជ្ជា​​ដែល​​ទទឹង​ទាស់​ ឬ​​ខ្ទាស់​​នឹង​​ច្បាប់​​ធម្ម​ជាតិ​)​។ ​
វិជ្ជា​ដែលគេ​ជឿ​ថា​ខ្លាំងពូកែ មិនមែន​សុទ្ធតែ​មិន​សក្តិ​សិទ្ធ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ពី​បុរាណកាល​មក អ្នករៀន​វិជ្ជា​ទាំងនោះ ត្រូវតែ​មាន​ត្រណម​តឹង​រឹង​ទើប​អាច​រក្សា​មន្តានុភាព​បាន។ ម្យ៉ាងទៀត គ្រូ​ពី​បុរាណ មុននឹង​បង្រៀន ឬ​ផ្ទេរ​វិជ្ជា​ទាំងនោះ​ដល់​សិស្ស ពួកគាត់​តែងតែ​ពិសោធ​ទឹកចិត្ត​សិស្ស ថា​តើ​សិស្ស​នោះ​អួត​ក្អេងក្អាង​ឬ​ល្មោភ​លោភលន់​ដែរ​ឬទេ។ ត្រណម​ដែល​អ្នករៀន​របៀន​ទាំងនោះ​ត្រូវ​តម​មាន​ដូចជា៖​
  • ​មិន​ឱ្យ​យក​វិជ្ជា​ទាំងនោះ​ទៅ​រកស៊ី គឺ​ទុក​គ្រាន់តែ​ការពារ​ខ្លួន ឬ​ទុក​គ្រាន់តែ​សង្គ្រោះ​អ្នកដទៃ ដោយ​មិន​ឱ្យ​ទាមទារ​សគុណ។
  • ​ទ្រនឹប មានត្រឹមតែ​ទៀន៥ ធូប​ប្រាំ ចេកមួយស្និត ផេះ​មួយ​ត្រឡោក (អាច​មាន​ផ្សេងៗ​គ្នា​ខ្លះ ប៉ុន្តែ​មិន​ចំណាយ​ច្រើន​ឡើយ) ទុក​សម្រាប់​ថ្វាយគ្រូ។
  • ​ហាម​អួតអាង​ថា​ខ្លួន​ពូកែ ដោយហោចទៅ​សូម្បីតែ​និយាយ​ថា ខ្លួន​ចេះ​នេះ​ចេះ​នោះ​ក៏​មិនបាន អ្នកដទៃ​អាច​ដឹង​ថា​ពូកែ​ពេល​ដែល​ខ្លួន​សង្គ្រោះ​គេ​ប៉ុណ្ណោះ (មិន​ផ្សាយ ទុកឱ្យ​គេ​មករ​ក​ដោយខ្លួនឯង)។
  • ​មិន​ប៉ះពាល់ ឬ​លេងសើច​ជាមួយ​មាតុគ្រាម (ស្រី)។
  • ​មិន​ឱ្យ​ជេរ​ម្តាយ​គេ​ជាដើម។
លោក​នេះ​ពិតជា​ងងឹត​ខ្លាំង​ណាស់ ទោះ​ព្រះអាទិត្យ១០រះ​ក្នុង​គ្រា​តែមួយ ក៏​មិន​អាច​ឱ្យ​សត្វលោក​ទាំងអស់​ភ្លឺស្វាង​បាន​ដែរ សូម្បីតែ​ព្រះពុទ្ធ ដែល​មាន​បញ្ញា​ខ្ពង់ខ្ពស់​ស្ទង់​មិនដល់ ក៏​មិន​អាច​ពន្យល់​សត្វលោក​ឱ្យ​យល់​អស់​បាន ល្មមតែ​ព្រះអង្គ​ឈប់​ចង់​នៅក្នុង​លោក​នេះ​ទៀត​មែន។
​គ្រូ​បោក​នៅ​ស្រុកខ្មែរ បើ​មើលតាម​បច្ចេកទេស​នៃ​ការ​បោក គឺ​អន់​ខ្លាំង​ណាស់ ឃើញថា​ជា​ការ​បោក​នៅ​លើ​គោ​កៗ ប៉ុន្តែ​មនុស្ស​ជឿ​ច្រើនជាង​អ្នក​និយាយ​ការណ៍​ពិត​ឆ្ងាយណាស់។ ​
តាម​វត្ត​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​មួយចំនួន ក៏​ជា​អ្នកចូលរួម​ធ្វើឱ្យ​ប្រជាជន​កាន់តែ​ល្ងង់​ទៅ ឆោត​ទៅៗ ដែល​ជាហេតុ​ឱ្យ​គ្រូ​ខូច​បោក​ពុទ្ធបរិស័ទ​បាន​យ៉ាង​ងាយ ព្រោះ​ប្រើ​តែ​វិធីសាស្ត្រ ដែល​ធ្វើឱ្យ​បរិស័ទ​រេចរឹល​បញ្ញា​អស់ ដូចជា​ស្រោចទឹក រំដោះគ្រោះ សូធ្យ​ជ័យ ក្រុងពាលី បរ​ចង្រៃ​ជាដើម។ 
សូម​គិត​ឡើងវិញ​ទៅ​មើល តើ​វិធី​ទាំងអស់​នេះ​បាន​ផ្តល់​អ្វី​ដល់​បរិស័ទ​? តើ​ពាក្យ​ថា កម្ម ផល នៅឯណា​? ខ្ញុំ​សូម​និយាយ​ឱ្យ​លំបាក​ស្តាប់​បន្តិច​ទៅចុះ​ថា ពិធី​ទាំងអស់​នេះ គឺ​ប្រឆាំង​ព្រះពុទ្ធ​ចំ​តួ​តែម្តង។ សូម្បីតែ​ធម៌​សូត្រ​មន្ត អ្នក​សូត្រ​ដ៏​ច្រើន មិន​យល់ថា ធម៌​ដែល​ខ្លួន​កំពុង​សូធ្យ មានន័យ​ដូចម្តេច​ផង តើ​ឱ្យ​អ្នក​ស្តាប់​យល់​ម្តេច​នឹង​កើត​? 
ដូចជា​ធម៌​ជ​យន្តោ ដែលគេ​និយម​ចូលចិត្ត ព្រះពុទ្ធ​ទ្រង់​ចង់​ប្រាប់​ថា មង្គល សិរី​សួស្តី កើត​ចេញពី​កាយសុចរិត វចីសុចរិត និង​មនោសុចរិត ប៉ុន្តែ​ទាំង​អ្នក​សូធ្យ​និង​អ្នក​ស្តាប់​ផ្តោត​តែ​ទៅលើ​ទឹកមន្ត​ទៅវិញ។ ​
ឱ្យ​ប្រាប់​ថា នរណា​ជា​អ្នក​បោក​ខ្លះ ខ្ញុំ​ពិតជា​ប្រាប់​មិន​អស់​ទេ ព្រោះថា​អ្នក​បោក​នឹង​ចេញ​មក​បោក​ជាបន្តបន្ទាប់​ទៀត មិន​ចេះ​អស់​ទេ ឱ្យតែ​មាន​មនុស្ស​ឆោត គ្រាន់តែ​គេ​ប្រើ​វិធីសាស្ត្រ​ខុស​គ្នា​បន្តិចៗ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​បំណង​មិនសូវ​ខុសគ្នា​ទេ គឺ​រកស៊ី។
​បោក​បាន ចេះតែ​បោក​ទៅ​…​…​…​.​. ព្រោះ​មនុស្ស​ត្រូវ​បោក​មាន​ច្រើន​ទៀត។
​ឆ្នាំងបាយ​របស់​គ្រូ​បោក គឺ​មនុស្ស​ឆោត។​
ព្រះភិក្ខុ​វជិរ​ប្ប​ញ្ញោ សាន សុ​ជា​
​ព្រហស្បតិ៍ ២កើត មិគសិរ វក ២៥៦០ – ០១ ធ្នូ ២០១៦​​
កែសម្រួលអក្ខរាវិរុទ្ធដោយ មេត្តាកវី

Comments

Popular posts from this blog

ផល​វិបាកធ្ងន់ធ្ងរ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ

អំពើ​ពុក​រលួយ​ដែលមានស្ទើរគ្រប់​ទីកន្លែង ពីលើដល់ក្រោម ធ្វើឱ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ​ចំពោះសង្គម។ ខាងក្រោមនេះ​ជា​ផលវិបាកធំៗ ដែលកើតមាន​ជាទូទៅ៖​ ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច៖ ការវិនិយោគបរទេស និងក្នុងស្រុកថយចុះ ដោយសារខ្វះទំនុកចិត្ត និងស្ថិរភាព ការបែងចែកធនធានសាធារណៈ និងមូលនិធិមិនចំទិសដៅសម្រាប់​សេវាសាធារណៈសំខាន់ៗ ថ្លៃដើមនៃការធ្វើអាជីវកម្មកើនឡើងដោយសារអំពើស៊ីសំណូក សូកប៉ាន់ និងបែបបទ​មិនល្អ ការខ្ទប់​សេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ ឥទ្ធិពលនយោបាយ៖ ធ្វើឱ្យបាត់ទំនុក​ចិត្ត​សាធារណៈ​លើ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋាភិបាល និង​នីតិរដ្ឋ ធ្វើឱ្យ​ចុះខ្សោយនៃបទដ្ឋានប្រជាធិបតេយ្យ និងគណនេយ្យភាព ធ្វើឱ្យមាន​ការប្រមូលផ្តុំអំណាចនៅក្នុងដៃរបស់ក្រុមសម្ពន្ធជនពុករលួយ ​រាំងខ្ទប់​​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នយោបាយ ជាពិសេស​បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និង​សង្គម​ស៊ីវិល ផលប៉ះពាល់សង្គម៖ ធ្វើឱ្យមានវិសមភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នៅពេលដែលមន្ត្រីពុករលួយប្រើ ឬបង្វែរធនធានសាធារណៈខុសទិសដៅ ថយចុះលទ្ធភាពទទួលបានសេវាសាធារណៈប្រកបដោយគុណភាព ដូចជា ការថែទាំសុខភាព និងការអប់រំ បំផ្លិច​បំផ្លាញគុណធម៌ការងារ​ និងឱកាសការងារស្មើគ្នា បំបែកភាពល្អូកល្អើន ស្អិតរមួត និងសាមគ្គីភាព​ក្នុងសង្គម និងការចូលរួមការងារសង្គម​រប...

ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​នយោបាយ

តាម​ទស្សនៈ​ព្រះពុទ្ធសាសនា នយោបាយ​គួរ​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ដោយ​ គោលការណ៍ ​មេត្តា បញ្ញា/ប្រាជ្ញា និង​អហិង្សា ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកនៃសត្វលោក និង លើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងសុភមង្គលរបស់បុគ្គលគ្រប់រូបជាសង្គមតែមួយ ។ នៅក្នុងបរិបទនយោបាយ មានន័យថា ការផ្តោតទៅលើការបង្កើត សង្គមមួយប្រកបដោយ យុត្តិធម៌ និងសមធម៌ ដែលលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់របស់សង្គម​ ។ ការ​អប់រំ ឬ​ប្រៀនប្រដៅរបស់​​​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ជំរុញឱ្យអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌ និង​ផ្តល់​អាទិភាព​​ដល់​​សុខុមាល​​ភាព​​របស់​​ប្រជាជន​​ជាង​​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ឬអំណាច។ ​អ្នកដឹកនាំ​ត្រូវតែមាន​​គុណសម្បត្ដិ ដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ សុចរិតភាព និងភាពមិនអាត្មានិយម។ គោលការណ៍ សមធម៌ យុត្តិធម៍ និងសមភាព​ គឺ​ជា​​ស្នូល​នៃ​ការយល់ដឹង​អំពី​​ទស្សនៈ​នយោបាយរបស់​ពុទ្ធសាសនា។ លើសពីនេះទៅទៀត ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់បុគ្គលគ្រប់រូប​ក្នុងដំណើរការនយោបាយ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសកម្មភាពដោយសម្បជញ្ញៈ និងសីលធម៌។ មាន​ន័យ​ថា បុគ្គល​ត្រូវ​តែ​ចូល​រួម​ក្នុង​នយោបាយ​ដោយ​មាន​សតិសម្បជញ្ញៈ មាន​ការ​យល់​ដឹង និង​ការ​តាំង​ចិត្ត​ចំពោ...

គោលដៅ​ទី១៦៖ សន្តិភាព យុត្តិធម៌​និងស្ថាប័នរឹងមាំ

លើកកម្ពស់សង្គមដែលមានសន្តិភាព និងប្រកបដោយបរិយាបន្ន ដើម្បីការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ផ្តល់​​នូវការទទួលបានយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រជាជនគ្រប់រូប និងកសាងស្ថាប័នដែលមានប្រសិទ្ធភាព គណនេយ្យភាព និងបរិយាប័ន្ននៅគ្រប់កម្រិត។ គោលដៅទី១៦ គឺអំពីការលើកកម្ពស់សង្គមប្រកបដោយសន្តិភាព និងបរិយាបន្ន ការផ្តល់សិទ្ធិទទួលបានយុត្តិធម៌សម្រាប់ទាំងអស់គ្នា និងការកសាងស្ថាប័នប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព គណនេយ្យភាព និងបរិយាបន្ននៅគ្រប់កម្រិតទាំងអស់។ ប្រជាជន នៅគ្រប់ទីកន្លែង រស់នៅដោយគ្មានការភ័យខ្លាចនូវអំពើហិង្សាគ្រប់ទម្រង់ និងមានសុវត្ថិភាពគ្រប់ពេលក្នុង​ជីវិតរបស់ពួកគាត់ មិនថា ជាតិសាសន៍ ជំនឿ ឬនិន្នាការផ្លូវភេទរបស់ពួកគេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជម្លោះហិង្សាដែលកំពុងកើតមាន​ជា​បន្ត និងថ្មីៗ នៅជុំវិញពិភពលោកកំពុងធ្វើដំណើរប្រាសចាកមាគ៌ាសកលលោកឆ្ពោះ​ទៅកាន់សន្តិភាព និងប្រាសចាក​ពី​ការ​សម្រេចជោគជ័យ​នូវគោលដៅទី១៦នេះ​។ ជាការគួរឱ្យព្រួយបារម្ភណាស់ ដែលនៅឆ្នាំ២០២២ យើងបានឃើញជាក់ស្ដែង​នូវមរណភាព​ជនស៊ីវិលទាក់ទងនឹងជម្លោះ កើនឡើងច្រើនជាង​​៥០ភាគរយ ដែលនេះ​ជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីប្រទេសនានា​បាន​អនុម័តរបៀបវារៈ​សម្រាប់សម្រេចគោលដៅនៅឆ្នាំ​២០៣០ - ដែលមរណភាពនេះ ភាគច្រើនដោយ​សារតែសង្គ្រា...